بیمه باربری
بیمه باربری پارسیان – بیمه باربری و حمل و نقل کالا (زمینی، دریایی و هوایی) بیمه‌ای است که به موجب آن بیمه گر در مقابل دریافت حق بیـمه از بیمه‌گذار، متعهد می‌شود درصورتی که در جریان حمل کالا از نقطه ای (مبداء حمل کالا) به نقطه دیگر (مقصد حمل کالا)، در اثر وقوع خطرهای موضوع بیمه، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار هزینه هایی در رابطه با این خطرات متحمل شود، تمام خسارت‌های وارد را جبران نماید .
بيمه نامه‌های باربری مي‌تواند برای كالاهای وارداتی ، صادراتی ، ترانزيت و يا حمل داخلی قابل استفاده باشد و بر حسب نوع كالا و حساسيت آنها در مقابل خطرات گوناگون پوشش‌های بيمه‌ای مناسب ارائه مي‌گردد.
آشنایی با اصطلاحات بیمه نامه باربری
بیمه گر
شركت بیمه ای است كه مشخصات آن در این بیمه نامه نوشته شده است و در ازای دریافت حق بیمه، متعهد به جبران خسارت‌های احتمالی طبق شرایط مندرج در بیمه‌نامه میباشد.
بیمه گذار
بیمه‌گذار شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در این بیمه‌نامه است که که بیمه را خریداری نموده و متعهد پرداخت حق بیمه آن میباشد.
فرانشیز
بخشی از هر خسارت است كه به عهده بیمه گذار است و میزان آن در بیمه نامه مشخص میگردد.
ذینفع
شخصی است كه بنا به درخواست بیمه گذار نام وی در این بیمه‌نامه درج گردیده است و تمام یا بخشی از خسارت به وی پرداخت می‌شود.
بارنامه
بارنامه اوراق بهاداری است که از طرف مؤسسه بیمه باربری و حمل و نقل صادر و مشخصات کالا، نام و آدرس گیرنده و فرستنده کالا، میزان کرایه حمل، مشخصات، تعداد و وزن کالا در آن قید میگردد. بارنامه به منزله قرارداد حمل، رسید دریافت كالا و سند مالكیت آن است.
عدم النفع
میزان عدم نفع این بیمه‌نامه معادل 10% مجموع قیمت خرید کالا و هزینه حمل آن میباشد، مگر آنکه صریحاً توافق دیگری شده باشد.
Total Loss
خسارت های ناشی از، از بين رفتن كل محموله در يك مرحله در اثر آتش سوزي، غرق شدن، سقوط هواپیما را در بر می‌گیرد.
پارتشیپمنت
یعنی حمل به دفعات؛ به این معنی که کالای مورد بیمه طی چند مرحله از مبدا ء به مقصد مندرج در بیمه‌نامه حمل گردد.
ترانشیپمنت
انتقال کالا از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر ترانشیپمنت است. این نوع نقل و انتقال بیشتر در حمل و نقل ترکیبی رایج است که در آن از وسایل نقلیه مختلف از جمله کشتی، هواپیما، قطار، کامیون، تریلر و سایر وسایل برای ارسال کالا به مقصد استفاده می‌شود. جریان انتقال غالباً با تخلیه و بارگیری مجدد همراه بوده و به دو شکل انتقال مستقیم و انتقال غیر مستقیم میباشد.
اف او بی (FOB)
یا تحویل روی عرشه ، کلمه ای برای توصیف یک فرآیند خاص از حمل و نقل کالاست و به معنی قیمت تا لحظه تحویل روی کشتی است. بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب، فروشنده وظیفه دارد تمامی هزینه‌‌های کالا را تا محل حمل اصلی متقبل شود و تمامی هزینه‌‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و غیره را خریدار متقبل می‌شود.
اینکوترمز
اینکوترمز به مسائل مرتبط با حمل کالا از فروشنده به خریدار پاسخ میدهد. مسائلی شامل حمل کالاها، ترخیص کالا، واردات و صادرات کالاها، اینکه چه کسی مسئول پرداخت میباشد و اینکه ریسک جابجایی و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل بر عهده چه کسی میباشد.
نحوه خرید و فروش (تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ) یا اصطلاح EXW
تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ (محل کار). در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید یا انبار کالا به خریدار تحویل میدهد و کلیه هزینه‌ها، اعم از بارگیری، حمل‌ونقل، بیمه، گمرک و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.
نحوه خریدوفروش (هزینه کرایه وحمل بار تا مقصد)به اصطلاح CFR: مخصوص حمل دریایی می باشد کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور میکند (بارگیری می‌شود) مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه بیمه با خریدار است. هزینه حمل با فروشنده‌است. عقد قرارداد بیمه با خریدار است. و عقد قرارداد حمل با فروشنده.
نحوه خرید و فروش (تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ) به اصطلاح FOB : فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را خاتمه داده‌است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.
حمل کالا با دوبه
دوبه یا بارج شناوری است که برای حمل و نقل حجم نسبتا زیادی از کالا یا مواد بر روی آب به کار می‌رود. از دوبه برای حمل اشیای بزرگ یا میزان زیادی از کالا استفاده می‌شود.
بیشتر دوبه ها را در کانال‌ها و رودها به کار می‌برند. دوبه معمولاً موتور یا پیشرانه دیگری ندارد و آن را قایق یا کشتی دیگری بر روی آب می‌کشد یا به جلو می‌راند.
حمل کالا با لندینگ کرافت:یه وسیله حمل دریایی میباشد که دراصل برای جابجایی نیروی نظامی دریایی استفاده می شود ولی امروزه از این وسیله برای حمل تجاری دریایی استفاده میگردد
لندینگ کرافتها برخلاف بارج ها با نیروی محرکه خود حرکت می کنند ونسبت به بارج ها کوچک تر وسریع تر هستندازاین وسیله برای حمل دریایی به جزیره یا کانال ها استفاده می گردد
ازاین وسیله می توان برای جابجایی خودرو،کانتینر، موادفله،کامیون،ماشین آلات سنگین استفاده نمود.
حمل کالا با لنج
لنج ها گونه‌ای از کشتی کوچک یا قایق بزرگ باری و مسافری هستند که از چوب ساخته می شوند که در خلیج فارس و دریای عمان و اقیانوس هند دیده می‌شود. لنج‌ها بر پایه قایق‌های بادبانی رایج در خلیج فارس ساخته می‌شود با این تفاوت که به جای بادبان با موتور حرکت میکند. عرشه باز یا نیمه‌باز دارد. از دهه ۱۹۵۰ میلادی موتور بنزینی یا دیزل برای پیشراندن لنج‌ها بکار رفت و امروز بیشتر لنج‌ها موتور دارند.
درج شماره وسیله نقلیه و بارنامه در متن بیمه نامه باربری و حمل و نقل الزامی است. در غیر این صورت متن زیر باید در شرایط خصوصی بیمه‌نامه درج گردد.
” بیمه‌گذار موظف است پیش از شروع حمل شماره وسیله نقلیه و بارنامه را کتباً به بیمه‌گر اعلام نماید. در غیر این صورت بیمه‌گر هیچگونه تعهدی در قبال خسارت وارد نخواهد داشت.“
خطرات تحت پوشش دربيمه نامه‌های باربری وارداتي/ صادراتي/ ترانزيت
• كلوز C
اين كلوز، خطرات زير را در مورد كالاهاي صادراتي، وارداتي يا ترانزيت تحت پوشش قرار مي‌دهد
- آتش‌سوزي يا انفجار
- به گل نشستن، زمين‌گير شدن و برخورد با كف دريا، غرق شدن يا واژگون شدن كشتي يا شناور
- واژگون‌شدن يا از راه يا از خط خارج‌شدن وسيله حمل زميني
- تصادم يا برخورد كشتي، شناور يا هر وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به غير از آب
- تخليه كالا در بندر اضطراري
- تلف شدن يا آسيب ديدن كالاي مورد بيمه كه علت آن يكي از امور زير باشد:
- فدا كردن كالا در جريان خسارت عمومي
- به دريا انداختن كالا جهت سبك‌سازي كشتي
• كلوز B
اين كلوز، خطرات زير را در مورد كالاهاي صادراتي، وارداتي يا ترانزيت تحت پوشش قرار مي‌دهد
- آتش‌سوزي يا انفجار
- به گل نشستن، زمين‌گير شدن و برخورد با كف دريا، غرق شدن يا واژگون شدن كشتي يا شناور
- واژگون‌شدن يا از راه يا از خط خارج‌شدن وسيله حمل زميني
- تصادم يا برخورد كشتي، شناور يا هر وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به غير از آب
- تخليه كالا در بندر اضطراری
تلف شدن يا آسيب ديدن كالاي مورد بيمه كه علت آن يكي از امور زير باشد
- فدا كردن كالا در جريان خسارت عمومی
- به دريا انداختن كالا جهت سبك سازي كشتی
علاوه بر اين، خطرهاي زير با منظور نمودن درصد يا مبلغي به عنوان فرانشيز (سهم بيمه گذار از خسارت وارده) تحت پوشش اين كلوز قرار مي‌گيرند .
- دزدی، دله دزدی ، قلاب زدگي
- آب‌ديدگی ، روغن‌زدگی ، پارگی – شكست ، ريزش
- خسارت ناشي از كالاي مجاور همچنین ، خسارت ناشی از عدم تحويل یک بسته كامل تجاري نيز با پيوست نمودن كلوز PILFERAGE AND NONDELIVERY به كلوز B تحت پوشش اين كلوز قرار مي‌گيرد.
• كلوز A
بيمه‌نامه‌های باربری تحت اين كلوز داراي كامل‌ترين پوشش‌ها بوده و برای كالاهای حساس و آسيب‌پذير مورد استفاده قرار ميیگيرند و به استثناي مخاطرات ناشی از اقدامات عمدی بيمه‌گذار يا سوء نيت وی، كليه خطرات را تحت پوشش قرار ميیدهند.
كلوزهاي A، B و C به هيچ عنوان موارد زير را تحت پوشش قرار نمي‌دهند
تلف شدن، آسيب ديدن يا هزينه قابل انتصاب به سوء عمل ارادی بيمه گذار.
- نشت و ريزش عادي، كسري عادي وزن يا حجم و يا فرسودگي و پوسيدگي عادي كالاي مورد بيمه.
- تلف شدن، آسيب ديدن يا هزينه ناشي از كافي نبودن يا نا مناسب بودن بسته بندی يا آماده سازي كالای مورد بيمه براي حمل، مشروط بر اينكه بسته بندي يا آماده سازی قبل از شروع اين بيمه انجام شده يا بوسيله بيمه گذار يا كاركنان او انجام شده باشد و تحمل مقابله با حوادث معمول در سفر بيمه شده را نداشته باشد.
- تلف شدن ، آسيب ديدن يا هزينه به علت عيب ذاتي يا ماهيت مورد بيمه.
- تلف شدن ، آسيب ديدن يا هزينه اي كه علت آن تاخير باشد، حتي اگر اين تاخير ناشي از خطرات بيمه شده باشد.
- تلف شدن، آسيب ديدن يا هزينه ناشي از ورشكستگي يا اعسار مالكان ، مديران ، اجاره كنندگان يا گردانندگان كشتی يا قصور در انجام تعهدات مالي از طرف يكي از آنها.
- تلف شدن، آسيب ديدن يا هزينه ای كه مستقيم يا غير مستقيم به علت يا ناشي از كاربرد هر نوع سلاح يا وسيله ای باشد كه با انرژی اتمی يا شكست هسته ای و يا تركيب هسته ای يا واكنش مشابه ديگر با نيرو يا ماده راديواكتيو كار كنند.
- عدم قابليت دريا نوردي كشتي يا شناور يا نامناسب بودن كشتي يا شناور براي حمل اين كالاي مورد بيمه.
- نا مناسب بودن كانتينر يا وسيله حمل جهت حمل سالم مورد بيمه.
- جنگ . اعتصاب.
هم‌چنين كلوزهای B و C به هيچ عنوان آسيب عمدي يا تخريب عمدی كالای مورد بيمه يا قسمتی از آن توام با سوء نيت از طرف هر كس كه باشد را تحت پوشش قرار نمیدهند.
اسناد و مدارك لازم جهت بررسي و پرداخت خسارت
- نامه اعلام بيمه گذار
- بارنامه
- فاكتور خريد
- صورت بسته‌بندی
- گواهي مبدا
- گواهي بازرسي كالا
- راه‌نامه C.M.R در حمل هاي زمينی
- تصوير پشت و روی پروانه ورودی كالا
- تصوير پشت و روی پروانه خروجي كالا (برای كالای صادراتی)
- قبوض انبار گمركی
- صورتمجلس گمركی يا بندری
- بارنامه حمل داخلی
- گواهی كسر تخليه يا عدم تحويل (در صورت كسري كالا)
- گزارش بازديد كارشناس خارجي (در صورتي كه خسارت خارج از كشور واقع شده باشد)
- گزارش مقامات انتظامی محل وقوع حادثه (در مورد خسارت های ناشی از حادثه)
انواع بیمه نامه های باربری
بیمه باربری و حمل و نقل وارداتی
اين بيمه‌نامه يكی از اسناد مورد نياز جهت گشايش اعتبار در بانك‌ها بوده و خطراتی كه در حين حمل، كالاهای خريداری شده از كشورهای مختلف جهان به مقصد ايران را تهديد میکند تحت پوشش قرار میدهد.
بیمه باربری و حمل و نقل صادراتی
اين بيمه‌نامه كالاهايي كه از ايران به مقصد كشورهاي خارجي حمل مي گردند و بر اساس شرايط فروش نياز به بيمه‌نامه صادراتي دارند، را تحت پوشش قرار مي‌دهد.
مشخص نمودن ذی نفع یا بیمه‌گذار در این نوع بیمه نامه‌ها حائز اهمیت میباشد.
بیمه باربری و حمل و نقل ترانزیت
مبدأ و مقصد برخي از حمل‌ها در خارج از مرزهاي جمهوري اسلامي ايران بوده و كشور ايران تنها در مسير حمل قرار دارد. براي تحت پوشش قرار دادن محمولاتي كه به اين روش حمل مي‌گردند بيمه نامه هاي باربري ترانزيت صادر مي‌گردد.
بیمه باربری و حمل و نقل داخلی
بيمه نامه‌هاي باربري داخلي يكي از بيمه‌نامه هاي باربري است كه صاحبان كالا جهت تحت پوشش قرار دادن محموله هايي كه مبدأ و مقصد حمل آنها يكي از شهرهاي ايران مي‌باشند، آن را تهيه مي‌نمايند.
خطرات تحت پوشش در بيمه حمل و نقل داخلي از دو گروه تشكيل مي‌شوند
- خطرات اصلي : آتش‌سوزي و حادثه وسيله نقليه شامل: تصادف، تصادم، واژگوني و سقوط وسيله نقليه
- خطرات اضافی كه بر حسب توافق و با دريافت حق بيمه اضافي هنگام صدور بيمه‌نامه به خطرات اصلي اضافه مي شوند از قبيل خسارتهاي ناشي از بارگيري، تخليه، سرقت كل محموله به همراه وسيله نقليه، آب ديدگي و سقوط كالاي مورد بيمه از روي وسيله حمل.
اسناد و مدارك لازم جهت بررسي و پرداخت خسارت باربری داخلی
- اعلام خسارت به موقع بيمه گذار
- بارنامه
- فاكتور يا سندي مبني بر تعيين ارزش واقعي بيمه‌شده
- گزارش مقامات انتظامي محل وقوع حادثه
- صورت مجلس يا گزارش كارشناسي شركت بيمه مبني بر تعيين ميزان خسارت
بیمه‌نامه از بین رفتن تمامی كالا (Total Loss)
بیمه Total Loss عملاً در دنیا منسوخ شده و کاربرد چندانی ندارد و اساساً به بیمه تشریفاتی یا بیمه گمرگی شهرت یافته است. براساس شرایط این بیمه نامه، بیمه‌گر زمانی اقدام به جبران خسارت بیمه‌گذار می‌كند كه تمامی كالا و محموله در جریان حمل و به علت یكی از خطرات دریا، از بین رفته است؛ و به همین دلیل اگر بخش عمده كالا از بین رفته و صرفاً اندكی از آن باقی بماند، بیمه گر تعهدی در جبران خسارت كالا نخواهد داشت. بر اساس مصوبات هیئت وزیران، كالای صادراتی باید تحت پوشش بیمه‌ای قرارگیرد و چون عرف بر این است كه خریدار پوشش بیمه‌ای مورد نیاز خود را كه متناسب با كالاست نزد بیمه‌گر كشور خود تهیه كند این نوع پوشش بیمه‌ای صرفاً به صورت تشریفاتی و جهت ترخیص كالا برای عملیات صادرات مورد استفاده قرار می‌گرفت.
